همزمان با گزارش‌هایی که حاکی از دیدار مقامات ارشد اسرائیل و سوریه در باکو در حاشیه سفر احمد الشرع به جمهوری آذربایجان است، دولت باکو از گسترش مناسبات خود با حکومت جدید دمشق و موافقت با صدور گاز به سوریه خبر داد.
خبرگزاری فرانسه با استناد به یک مقام عالی‌رتبه در حکومت سوریه گزارش داد که دیدار مقامات اسرائیلی و سوری در باکو که برای روز شنبه، ۲۱ تیر، برنامه‌ریزی شده بود، در پایتخت آذربایجان انجام شد.
احمد الشرع که از آذر سال گذشته رهبری سوریه را پس از ساقط کردن حکومت بشار اسد در دست دارد، شنبه برای نخستین بار با سفر به باکو با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان دیدار کرد.
آذربایجان، کشوری با جمعیت اکثریت شیعه، در عین حال یکی از نزدیک‌ترین متحدان سیاسی و نظامی اسرائیل در میان همسایگان جمهوری اسلامی ایران و در منطقه قفقاز شناخته شده و در حالی که تأمین‌کننده بخش مهمی از نفت مورد نیاز اسرائیل است، یکی از خریداران عمده تسلیحات ساخت اسرائیل محسوب می‌شود.
مقام سوری که منبع گزارش خبرگزاری فرانسه است، در همین حال افزود که دیدار مقام بلندپایه سوری و یک مقام اسرائیلی، بر «حضور نظامی اسرائیل در سوریه پس از سرنگونی بشار اسد» متمرکز بوده است.
این منبع پیشتر در این رابطه به خبرگزاری فرانسه گفته بود که انتظار نمی‌رود خود آقای الشرع در این دیدار شرکت کند.
در پی سرنگونی حکومت بشار اسد در آذرماه سال گذشته، اسرائیل در طول چند هفته حملات هوایی گسترده‌ای در سوریه انجام داد تا دارایی‌های کلیدی نظامی به‌جای‌مانده از حکومت اسد به دست دولت اسلامگرایان به رهبری احمد الشرع نیفتد.
اسرائیل همچنین با پیشروی در منطقه حائلی که پیشتر نیروهای سازمان ملل در آن مستقر بودند، عمق بیشتری از جنوب سوریه را به اشغال خود درآورد و بر کوه راهبردی جبل‌الشیخ مسلط شد.
احمد الشرع با تأکید بر این‌که خواهان درگیری با همسایگان نیست و از احیای توافق ترک مخاصمه سوریه و اسرائیل مربوط به سال ۱۹۷۴ حمایت می‌کند، از جامعه بین‌المللی خواسته بود اسرائیل را زیر فشار بگذارند تا حملات نظامی به سوریه را متوقف کند.
دولت‌های سوریه، اسرائیل و آذربایجان گزارش دیدار روز شنبه میان مقامات اسرائیلی و سوری در باکو را تأیید یا رد نکردند.
اسرائیل و سوریه هفته گذشته نیز گزارش‌های رسانه‌های عرب منطقه در خصوص انجام ملاقات میان تساخی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، با احمد الشرع در ابوظبی را تأیید یا رد نکردند.
گزارش‌ها حاکی بود که آقای هانگبی پس از دیدار روز یک‌شنبه گذشته در امارات، به اسرائیل بازگشت و همراه با بنیامین نتانیاهو که در هواپیمای اختصاصی منتظر آغاز سفر رسمی به آمریکا بود، راهی واشینگتن شد.
گیدئون سعار، وزیر خارجه اسرائیل، پیشتر گفته است که توافق سیاسی با سوریه می‌تواند در دسترس باشد اما اسرائیل «در هیچ توافقی از ارتفاعات جولان (که در جنگ سال ۱۹۶۷ از سوریه گرفت) چشم نخواهد پوشید».
رئیس‌جمهور آمریکا که در جریان سفر دو ماه پیش به عربستان با احمد الشرع دیدار کرد، ابراز امیدواری کرده که سوریه به کشورهای دارای پیمان صلح با اسرائیل بپیوندد اما افزوده که هنوز برای رسیدن به این مرحله کار زیادی باید انجام شود.
دونالد ترامپ دوشنبه‌شب گذشته در مهمانی برای نخست‌وزیر اسرائیل در کاخ سفید فاش کرد که یکی از کسانی که از او خواستند تحریم‌های آمریکا علیه سوریه را لغو کند، بنیامین نتانیاهو بود. این اولین بار بود که آقای ترامپ موافقت و درخواست اسرائیل برای لغو تحریم‌ها علیه سوریه را بیان کرد.
شبکه تلویزیونی آی ۲۴ گزارش داده که بنیامین نتانیاهو شهریورماه که برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد دوباره به آمریکا خواهد رفت، با احمد الشرع در کاخ سفید دیدار خواهد کرد و در نشستی با شرکت دونالد ترامپ توافق امنیتی میان اسرائیل و سوریه را امضا خواهد کرد. اسرائیل و سوریه این گزارش را نیز رد یا تأیید نکرده‌اند.
توماس باراک، فرستاده ویژه آمریکا در امور سوریه، هفته گذشته در سفر به لبنان گفت مذاکرات میان سوریه و اسرائیل «آغاز شده است».
رادیو ارتش اسرائیل روز چهارشنبه، ۱۹ تیر، گزارش داد که ارتش اسرائیل در هفته‌های اخیر حملات هوایی به سوریه را غیر از عملیات در جنوب این کشور در مقابله با عوامل مرتبط با جمهوری اسلامی ایران و نیروی قدس سپاه پاسداران، به میزان محسوسی کاهش داده است.
اسرائیل که حدود دو دهه با حضور و نفوذ نظامی ایران در سوریه در دوران حکومت بشار اسد مخالفت عملی می‌کرد، در روزهای گذشته از عملیات نیروهای کوماندویی خود در جنوب سوریه و بازداشت شماری از افراد اعزامی از سوی «نیروی قدس سپاه پاسداران» خبر داده است.
صدور گاز آذربایجان به سوریه
دفتر ریاست جمهوری آذربایجان روز شنبه، ۲۱ تیر، اعلام کرد الهام علی‌اف در دیدار با احمد الشرع گفت «به دلیل سیاست‌های غیردوستانه دولت پیشین سوریه نسبت به آذربایجان»، دو کشور «دوره‌ای از رکود» را در روابط تجربه کردند اما برپایی دولت جدید سوریه، «چشم‌اندازهای مهمی را برای پیشرفت روابط پدیدار کرده است».
احمد الشرع به همتای آذربایجانی خود گفت رژیم اسد به روابط سوریه با بسیاری از کشورها، از جمله آذربایجان، آسیب زده بود.
دفتر ریاست‌جمهوری آذربایجان همچنین روز شنبه اعلام کرد در جریان مذاکرات الهام علی‌اف با احمد الشرع، توافق صادرات گاز به سوریه امضا شد.
حکومت الشرع در تلاش برای جلب حمایت و سرمایه‌گذاری و همکاری کشورهای جهان برای احیای زیرساخت‌های سوریه است که در ۱۴ سال جنگ داخلی ویران شد.
گاز آذربایجان از راه ترکیه، که متحد کلیدی برای باکو و دمشق است، صادر خواهد شد و از طریق یک خط لوله در شمال سوریه به این کشور خواهد رسید.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، حدود سه هفته پیش گفته بود که الهام علی‌اف آماده ارائه انواع حمایت‌ها به سوریه، از جمله در زمینه گاز طبیعی است.
آقای علی‌اف در خصوص بسیاری از مسائل بین‌المللی، از جمله در قبال سوریه، با مواضع ترکیه هم‌سویی نشان می‌دهد اما در حالی که خصومت عمیق میان رهبران ترکیه و اسرائیل بر سر جنگ غزه ادامه یافته، باکو به مناسبات گرم و نزدیک خود با اسرائیل ادامه داده و حضور و نفوذ دیپلماتیک اسرائیل در آذربایجان کماکان قوی است.
